Category Archives: Depresyon, Akıl ve Ruh

Havalar Akıl Sağlığımızı Nasıl Etkiliyor?

Havalar Akıl Sağlığımızı Nasıl Etkiliyor_

Uzun yıllardır çok fazla bahsedilen, sanki bir kısım bilim insanının da abarttığı zannedilen iklim değişiklikleriyle karşı karşıyayız. Tabiat ana, insanın ona yaptıklarını unutmuyor ve öylesine güçlü bir şekilde cevap veriyor ki, insanın feleği şaşıyor. Küçük mavi gezegenimizin en zararlı canlısı ne yazık ki insan. Ağaçları yok ettikçe, betonu arttırdıkça da meteorolojik afetlerin sayısı da artarak devam ediyor. Eskiden coğrafyamızda duymaya alışkın olmadığımız medicane gibi tropik kasırgalar, dünyanın çeşitli okyanuslarında gelişen kategori 5 harikanlar (hurricane) artık takip ettiğimiz haberler arasına girdi.

Meteorolojik olaylar bu kadar güçlü olunca, oluşturduğu hasarlar hem maddi, hem de manevi oluyor. Bugün bahsedeceğim bu çalışma iklim değişikliklerinin akıl sağlığına olan etkilerini araştırmış. Araştırma, 2002 ile 2012 yılları arasında tesadüfen seçilen 2 milyon Amerika vatandaşının verileri kullanılarak yapılmış.

Sonuçlar

Ortalama en yüksek sıcaklık 30°C üzerine çıktığında akıl sağlığı sıkıntılarını 25-30°C ortalamaya göre %0.5, 10-15°C ortalamaya göre %1 arttırıyor.

5 yıllık 1°C artış ise akıl sağlığında bozulma olasılığını %2 arttırıyor.

2005 yılında oluşan Katrina Harikanı, 1836 kişinin kaybına ve suların sahilden içeri 19km ilerlemesine neden olmuştur. Bu harikanın maddi zararının 135 milyar dolar olduğu ve bu zararın da kısmen sel engelleyici düzeneklerin hatalı mühendislik nedeniyle oluştuğu iddia edilmiştir. Filhakika, New Orleans bölgesi harikandan sonra da uzun bir süre kendisinin toparlayamadığı, bölgeden yaklaşık 1 milyon kişinin göç ettiği, nüfusun yarı yarıya azaldığı, sigorta şirketlerinin bölgede sigorta yapmadıkları da gözlenmiştir. Bunun sonucu olarak da akıl sağlında %4 kötüleşme tespit edilmiştir.

Ayda 25 günden fazla yağış olduğunda ise akıl sağlığında bozulmanın %2 olduğu da tespit edilmiş.

Sıcaklık artışının akıl sağlığına kötü etkileri kadınlarda ve düşük gelir sahibi insanlarda daha belirgin olduğu da ayrıca gözlenmiş.

Yaz ve ilkbahardaki sıcaklık artışı, sonbahar ve kıştaki artışla kıyaslandığında daha zararlı olduğu gözlenmiş.

İklim Değişikliği

Eve Gidecek Sonuç

İklim değişikliği her yönüyle bizi etkiliyor ve etki şiddeti artarak devam edecek, bu konuda hepimizin daha duyarlı olması gerekiyor.

 

Nick Obradovich, et al. “Empirical evidence of mental health risks posed by climate change”. PNAS published ahead of print October 8, 2018 https://doi.org/10.1073/pnas.1801528115

https://www.wikizero.pro/index.php?q=aHR0cHM6Ly9lbi53aWtpcGVkaWEub3JnL3dpa2kvSHVycmljYW5lX0thdHJpbmE

Reklam

Havalar Akıl Sağlığımızı Nasıl Etkiliyor? için yorumlar kapalı

Filed under Akıl ve Ruh, Depresyon, Depresyon, Akıl ve Ruh, Genel

Bölüm 2: Şeker Mi Depresyon Yapar, Depresyon mu Şeker?

Nerede kalmıştık? Mavi hap, kırmızı hap geriliminin içindeyken bir karar vermemiz gerekti. Aslında bu muamma gerçekten de beynimizin içine ne kadar hapis olduğumuzu gösteren bir soru. En somut şekliyle ifade edersem, objektif olarak her iki gözümüzün gördüğü ışık yansımalarını facebook’a koysak kimse beğenmezdi, hâlbuki beynimiz her iki gözden gelen sinyalleri geniş açılı ve net bir görüntü elde etmek için işlemden geçirir ve mükemmel bir şekilde bize sunar. Yani normal şartlarda kırmızı hapı düzenli olarak beynimiz bize yutturuyor: belki de kendi içinden şunu diyordur:” Al bakayım çocuğum, fazla kafaya bir şeyi takma, sen süper normalsin, beni de fazla yorma”

Evet, sevgili dostlar, kırmızı hapı tercih edenler için bu yazının sonuna geldik: “Bol bol yemek yiyin, hareket etmeyin, kilonuz olabilir, ama sizden kilolular var, şekeriniz olabilir, ama yine de sizden fazla şekeri olan, komaya girenler. Siz aşırı normalsiniz.”

Mavi hapı yutup acı gerçekleri duymak isteyenler için ise yazımın bilimsel kanıtını sunuyorum.

Depresyonda olan hastalarda tip2 diyabet gelişiminin arttığını ilk bölümde söz etmişti. Fakat şekeri olan insanlarda da depresyon olma ihtimali, şekeri olmayanlara göre 2 kat fazla. Şeker hastalığının, kalp damar hastalığının ve depresyonun kanda iltihabi durumu arttırdığını biliyoruz. Ancak hem şekeri olan hem de depresyonu olanlarda etkileşim nasıl olur? İşte bu soru 1710 kişide araştırıldığında depresif semptomların artışı ile kandaki iltihabi belirteçlerin de arttığı bulunmuştur.

Başka bir çalışmada ise, 58.547 kişi değerlendirilmiş ve başlangıçta obez olanlarda depresyon gelişme riski daha yüksek bulunmuştur.

Bu birbirini besleyen depresyon-obezite çarkını bozmanın tek yolu ise diyet ve egzersizden geçmektedir ve bunun sürekliliği önem arz etmektedir.

Mavi veya kırmızı veya ikisi birden? Seçim yapmamak da mavi yutmak demek, unutma…

Jean-Pierre S. Laake, et al. “The Association Between Depressive Symptoms and Systemic Inflammation in People With Type 2 Diabetes: Findings From the South London Diabetes Study”. Diabetes Care August 2014 vol. 37 no. 8 2186-2192.

Floriana S. Luppino, MD; Leonore M. de Wit, MS; Paul F. Bouvy, MD, PhD; Theo Stijnen, PhD; Pim Cuijpers, PhD; Brenda W. J. H. Penninx, PhD; Frans G. Zitman, MD, PhD. “Overweight, Obesity, and Depression A Systematic Review and Meta-analysis of Longitudinal Studies” Arch Gen Psychiatry. 2010;67(3):220-229.

Bölüm 2: Şeker Mi Depresyon Yapar, Depresyon mu Şeker? için yorumlar kapalı

Filed under Depresyon, Akıl ve Ruh, Şeker Hastalığı (Diyabet)

Şeker Mi Depresyon Yapar, Depresyon mu Şeker? Bölüm 1

Evet, sevgili dostlar, biliyorsunuz şeker hastalığı bir enerji hastalığı. Şeker derken tip 2 şeker hastalığından bahsettiğimi de tekrar belirtmek isterim. Fazla enerji alıp, az enerji tüketirsek kademeli olarak da şeker hastalığına yaklaşmış oluyoruz. Peki, bu konunun depresyonla ne alakası var diye sorduğunuzu duyar gibi oluyorum. Nasıl yani sormadınız mı? Olsun yine de ben bu konuyu size anlatayım :)

Önce beynimizdeki ödül yolundan bahsetmem gerek: bu yol bizi hayatta tutan bir mekanizma, bu yol çalışmasa acımızdan ölürüz. Hiçbir işe dalıp yemek yemeyi unuttuğunuz oldu mu? İşte bu noktada ödül yolu devreye gire, bu yolu fırıncılar da sıklıkla kullanır. Mesela bir ramazan gibi fırına girdiğinzi zaman sıcak pidenizin kokusu sizi bir anda iftar sofrasının sıcak havasına sokar, keyifli anlarınızı, anacığınızın yaptığı yemekleri, aile sevgisini anımsatır. Bu duygular için 1 tane pide almak için geldiğiniz fırından 5 tane ile geri dönersiniz.

Bazen de bir alışveriş merkezine girdiğinizde, hiç aç değilken ve hiç de aklınızda yokken tarçınlı kurabiyenin enfes kokusu sizin ayaklarınızı altına uçan halı sererek dükkânın içine sokar (pastaneler, özellikle bu kokuyu yaymak için fırınlarının önüne vantilatör koyarlar).

Bu uçan halı ödül yoludur. Yemek yemeniz gerektiğini size hatırlatır ve bunu geçmiş anılarla da destekler. Yemek yediğiniz zaman da haz şoku verir. Bunu yapmasının nedeni bu davranışı tekrar etmenizi sağlamaktır, yoksa av peşinde koşmayız, tembel tembel oturup zayıflayarak ölürüz.

Ancak zaman değişti, artık yiyecek içecek bir tık ötemizde; ama mutluluk fersah fersah ötemizde. Mutluluğu yakalamak için yemek yediğimizde ödül yolu bize yine haz şoku verecektir. Bu yolu tekrar dürttüğümüzde, sistem kendini korumaya almak için daha az haz şoku verecektir. İşte bu nokta kırılma noktasıdır, ya aynı hazzı elde etmek için doz artışı yapacaksınız, ya da sağlıklı hayat geri döneceksiniz.

Matrix filminin kırmızı ve mavi hapı karşınızda, neydi replik hatırlayalım:

Morfeus : Ne olduğunu öğrenmek ister misin? Matrix her yerdedir. Etrafımızda.  Şu anda bile, bu odada.  Pencereden dışarı baktığında görürsün ya da televizyonu açtığında, işe gittiğinde hissedersin ya da kiliseye. Vergi öderken.  Gerçeği görmemen için dünya, bir perde gibi önüne çekilmiş sanki.

Neo : Ne gerçeği?

Morfeus : Bir köle olduğun gerçeği Neo.

Sen de herkes gibi bir köle olarak doğdun.

Dokunamadığın tadamadığın ya da koklayamadığın bir hapishanedesin.

Beyninin içi bir hapishane. Ne yazık ki, Matrix’in ne olduğu kimseye anlatılamaz.

Bunu kendin görmek zorundasın.

Bu senin son şansın.

Bundan sonra, bir geri dönüş olmayacak.

Mavi hapı alırsan,

Bu hikaye sona erer, yatağında uyanırsın ve istediğin her neyse ona inanırsın.

Kırmızı hapı alırsan harikalar diyarında kalırsın.

Ben de sana tavşan deliğinin gittiği yerleri gösteririm.

Unutma…

Sana vaat ettiğim tek şey gerçek. Fazlası değil…

Siz hangi hapı seçerdiniz? Neyse bugünlük bu kadar lakırdı yeter, bir sonraki yazıda devam edeceğim. Bir TV sunucu olarak : “Bizi izlemeye devam edin. Az sonra kaldığımız yerden devam edeceğiz”

Sevgiler,

Şeker Mi Depresyon Yapar, Depresyon mu Şeker? Bölüm 1 için yorumlar kapalı

Filed under Depresyon, Akıl ve Ruh, Şeker Hastalığı (Diyabet)

İşte Yaşanan Şiddet, Mobbing

Vintage Violence

Vintage Violence (Photo credit: Wikipedia)

Mobbing, bir grup insanın bir kimseye veya başka bir gruba sosyal kabadayılık yapmasıdır. Mobbing 1996’ya kadar bilinen bir kavram değil, ta ki Leymann ve Gustaffson mobbingin 5 aşamasını tanıtana kadar:

 

 

 

Mobbing 6-18 ay, belki de daha fazla süren bir durum. Amaç ise, hedefi yıpratmak ve yıkmak.

 

İlk Aşama

 

Anlaşmazlık fazıdır. Bu aşamad oluşan problemler veya farklılıklar mobbingin başlamasına neden olabilir.

 

Okumaya devam et

İşte Yaşanan Şiddet, Mobbing için yorumlar kapalı

Filed under Depresyon, Akıl ve Ruh

İş Stresi Kanser Yapar Mı?

Stress

Stress (Photo credit: topgold)

Genel kanı evet. Ancak biliyoruz ki, genel kanı, bilimsel bir kanıt değildir. İşinde stresi olmayan da mümkün değil, hele de “özel” sağlık sektöründe çalışıyorsa hiç değildir (mesela maaşları geç öderler).

Stresi fazla olan kişilerin, daha fazla sigara içtikleri, daha fazla alkol aldıkları ve obeziteye daha yatkın oldukları da bir gerçektir.

Kanser olan hastalarda da sanki stersle bir ilişkisi varmış gibi görünse de bunun ne kadarının hatırlama hatası (recall bias) ne kadarının da çapa atma (anchoring etkisi) olduğunu bilmiyoruz. Okumaya devam et

İş Stresi Kanser Yapar Mı? için yorumlar kapalı

Filed under Depresyon, Akıl ve Ruh, Kanser

Pozitif Düşünmenin Karşıtı ve Çocuklarımız

Türkçe: Gülümseyen Yemenli bir çocuk. Gülümsey...

Türkçe: Gülümseyen Yemenli bir çocuk. Gülümseyen Yemenli bir kız çocuğu; Yemen, 2009.(Üreten:Ferdinand Reus). Gülümseyen Yemenli bir kız çocuğu; Yemen, 2009. (Photo credit: Wikipedia)

“Negatif duygusallık ” (ND) pozitif düşünmenin karşıtıdır. Negatif duygusallık, depresyon ve endişeye yatkınlık yaptığı gibi, stresli durumlarda istenmeyen duygularla karşılık vermeye de neden olur. ND kişinin kendi yaşamını etkileyeceği aşikardır, ancak bu durumun çevresini nasıl etkilediği çok iyi bilinmemektedir.

Bugün sizlerle paylaşacağım çalışma, günlük hayatı elektronik olarak aktifleşen dinleme cihazı ile değerlendirmiş. Çalışmaya 35 okul öncesi çocuk alınmış ve kayıtlar bir yıl sonra tekrar edilmiş. Okumaya devam et

Pozitif Düşünmenin Karşıtı ve Çocuklarımız için yorumlar kapalı

Filed under Depresyon, Akıl ve Ruh

5 Erişkinden 1’i Uykusuz

Insomnia,

Insomnia smiley

Insomnia smiley (Photo credit: Wikipedia)

kötü uyku demektir. Beş erişkinden bir tanesini, ihtiyacı kadar uyuyamamaktadır. Uykusuzluğun tanımı ise:

Uykuya dalamamak

Çok erken uyanmak

Gece boyunca uzun uyanıklık dönemleri yaşamak Okumaya devam et

5 Erişkinden 1’i Uykusuz için yorumlar kapalı

Filed under Depresyon, Akıl ve Ruh

Sağlıklı Olmanın Kolay Yolu?

Aslında hepimiz, dış kabuğumuz ne olursa olsun, kırılganız ve sevgiye, mutluluğa muhtacız. Sağlıklı olmak istiyoruz, hatta bilinçaltımız diğer insanlarla rekabete sokarak onlardan daha sağlıklı olmak istiyoruz ve bu istek de temel içgüdülerden bir tanesi. Hepimiz çabuk elde edilen kolay zaferlerin peşindeyiz, dolayısıyla sağlık gibi zafer için de bazen kendimizi kandırırız. Okumaya devam et

Sağlıklı Olmanın Kolay Yolu? için yorumlar kapalı

Filed under Depresyon, Akıl ve Ruh, Genel

Deprem (Travma) Sonrası Stres Bozukluğu

Regions of the brain affected by PTSD and stress.

Image via Wikipedia

Van depreminde hem orada yaşayanlar hem de ülkenin geri kalanı derinden etkilendi. Sosyal belleklerimizde hala daha Marmara depreminin acıları dururken, coğrafyamız nedeniyle sürekli depremlere maruz kalmak ve bu durum sonrasında aynı görüntüleri seyretmek, psikolojimizi bozuyor gibi durmaktadır. Deprem gibi bir yaralanmayı veya bir ölümü içeren bir travma görüldüğünde veya yaşandığında travma sonrası stres bozukluğu (post-travmatik stres bozukluğu) gelişebilmektedir. Travma sonrası stres bozukluğu, bir endişe bozukluğudur. Okumaya devam et

Deprem (Travma) Sonrası Stres Bozukluğu için yorumlar kapalı

Filed under Depresyon, Akıl ve Ruh

Mutluluk Arayışı

Mutluluk

Image by Veyis Polat via Flickr

Psikolog Martin Seligman’a göre insanlar en fazla aşağıdakileri varsa en fazla mutlu gibi durmaktadırlar:

1.Haz (lezzetli yiyecekler, sıcak banyo vb),

2.Uğraş (veya akım http://www.burakuzel-md.com/2011/09/23/mutluluk/ ), Okumaya devam et

Mutluluk Arayışı için yorumlar kapalı

Filed under Depresyon, Akıl ve Ruh

Hane Geliri ve Akıl Sağlığı

Ekonomik krizler ile akıl sağlığı arasında ilişkinin ne kadar olduğu, gelir düşmesinin akıl sağlığına etkisi tam olarak bilinmemektedir.

Bu çalışma Amerika’da yapılmış ve 34.653 erişkinle 3 yıl arayla 2 kez görüşülmüştür. Okumaya devam et

Hane Geliri ve Akıl Sağlığı için yorumlar kapalı

Filed under Depresyon, Akıl ve Ruh

Uykusuzluğun Tedavisinde Davranışsal Yöntem

Uykusuzluk, uykuya dalmada güçlük, uykuda kalmada güçlük, zindelik vermeyen uyku ve yorgun uyanma, konsantrasyon güçlüğü ve mood değişikliklerigibi uyanma semptomlarını içermektedir. Genel olarak insanların %5 ile %20’sinde uykusuzluk görülür. Okumaya devam et

Uykusuzluğun Tedavisinde Davranışsal Yöntem için yorumlar kapalı

Filed under Depresyon, Akıl ve Ruh

Metabolik Sendrom, Beyin MR ve İdrak

Metabolik sendrom, son derede önem verdiğim ve toplum sağlığını muazzam boyutta etkileyen bir durum. Eğer aşağıdakilerden 3 tanesi bir bireyde varsa, o bireyin metabolik sendromu olduğu söylenebilir ve bu birey tip 2 diyabet, koroner arter hastalığı, kalp krizi veya felç geçirme için risk altındadır. Okumaya devam et

Metabolik Sendrom, Beyin MR ve İdrak için yorumlar kapalı

Filed under Depresyon, Akıl ve Ruh, Genel, Şeker Hastalığı (Diyabet)

Myokard İnfarktı ve İntihar Riski

Myokard infarktı (MI) (kalp krizi) anksiyete riski, depresyon, düşük yaşam kalitesi ve tüm nedenlere bağlı ölüm riskinde artışla ilişkilidir. Ancak MI ile intihar riski arasındaki ilişki bilinmemektedir. Okumaya devam et

Myokard İnfarktı ve İntihar Riski için yorumlar kapalı

Filed under Depresyon, Akıl ve Ruh, Genel

Sigara ve Bunama

Bunamanın en sık sebeplerinden birisi olan Alzheimer hastalığı ile sigara arasında ilişki bu çalışmaya kadar iyi bilinmemekteydi.

 

Alzheimer hastalığı ile ilgili şikayetlerin çıkmasından çok önce hastalığın başladığı ve sessiz kaldığı bilinmektedir. Okumaya devam et

Sigara ve Bunama için yorumlar kapalı

Filed under Depresyon, Akıl ve Ruh

Fibromyalji

Fibromyalji sık görülen bir hastalıktır. Bu hastalığı olanlarda uzun süreli (kronik) ve yaygın kas –kemik ağrıları ile birlikte, yorgunluk, uyku düzensizlikleri, fiziksel ve psikolojik bozukluklar eşlik etmektedir. Tedavide ilaç, bilişsel davranışsal terapi, eğitim ve egzersiz kullanılmaktadır. Okumaya devam et

Fibromyalji için yorumlar kapalı

Filed under Depresyon, Akıl ve Ruh

D Vitamini ve Bilişsel Fonksiyonların Kaybı

 

Birleşik Devletler ve Avrupa’da yaşayan yaşlıların %40 ila %100’ünde D vitamini eksikliğinin olduğu düşünülmektedir. Geçen hafta biliyorsunuz D Okumaya devam et

D Vitamini ve Bilişsel Fonksiyonların Kaybı için yorumlar kapalı

Filed under Depresyon, Akıl ve Ruh, Vitamin ve Mineraller

Sağlıklı Olmanın Dört Şartı

Askerliğimi Sarıkamış’da yaptım, birliğin girişinde kocaman harflerle yazan bir yazı beni çok etkilemişti: “MAZERET YOK”. Gelelim sağlığın şartlarına:

1. Asla sigara içmemek
2. Haftada 3.5 saatten fazla egzersiz yapmak
3. Meyve ve sebze ağırlıklı beslenmek
4. Vücut kitle indeksi (hesaplamak için linke tıklayın http://bit.ly/cVPVjK ) 30’un altında olması, yani obez olmamak

Asgari ücretin azlığı konusunda herhangi bir soru işareti yok, ancak asgari ücretle çalışan bir insanın günde 1 paket sigara içip, buna maaşının %10-20’sini ayırması mantıklı değil. Sadece sigaraya yatırılan para değil, bir de sigaranın yaptığı yatırımların (akciğer hastalıkları, kanser, çocukların pasif içicilik nedeniyle sık solunum yolu enfeksiyonu geçirmesi) zararlarını koyun. Muazzam ve bir o kadar mantıksız bir maliyet ortaya çıkmakta.

Haftada 3.5 saatten az egzersiz ise yürümekten geçiyor; bildiğim kadarıyla kaldırımlar ücretli değil. Bu siteyi takip edenlerin çoğunun müzik de çalan cep telefonları vardır, bir kulaklık takıp yürümenin kimseye zararı olmaz.

Meyve ve sebze, ülkemizde nispeten yurtdışına göre ucuz, çoğumuz da meyve ve sebze ağırlıklı besleniyoruz. Ancak, kalorisi yüksek gıdalardan uzak durmak, kalori alımını kısıtlamak ile hem kilo verilmesine katkı, hem de alışveriş bütçesi kısılmış olmaz mı?

Bu şartlar zor mu, kolay mı siz karar verin? Çağ değişti, eskiden bu bilgilere ulaşmak zordu, ancak şimdi öyle değil. Bu site vasıtası ile en yeni, en güvenilir bilgiye, uzmanından ulaşabiliyorsunuz. Değişime ayak uydurmanın zamanı gelmedi m

Sağlıklı Olmanın Dört Şartı için yorumlar kapalı

Filed under Akciğer Hastalıkları, Depresyon, Akıl ve Ruh, Hipertansiyon, Kanser, Kolesterol, Vitamin ve Mineraller, Şeker Hastalığı (Diyabet)

E Vitamini Bunama ve Alzheimer’dan Koruyor

Alzheimer hastalığında, oksidatif stresin önemli bir rolü olduğu düşünülmektedir. Bu düşünceye paralel olarak, deneysel çalışmalarda anti-oksidanların sinir hasarını önlediğini desteklemektedir. Ancak, ne yazık ki klinik çalışmalarda anti-oksidan eklenmesinin Alzheimer hastalığında bir işe yaramadığı ortaya konulmuştur. Bu çalışmada diyetle alınan E vitamini, C vitamini, beta karoten ve flavonoidlerin 10 yıllık takipte, uzun zamanlı demans riskine etkisi araştırılmıştır Okumaya devam et

E Vitamini Bunama ve Alzheimer’dan Koruyor için yorumlar kapalı

Filed under Depresyon, Akıl ve Ruh, Vitamin ve Mineraller

Endişe ve Koroner Hastalık

Endişe (anksiete) strese karşı verilen normal bir tepkidir.  İş yerinde  gergin bir durumla karşılaşıldığında, sınav için sıkı çalışmak gerektiğnide, önemli bir konuşma esnasında konsatrasyonu kaybetmememekte etkilidir. Genel olarak birşeylerin üstesinden gelmeye yarar. Ancak herşeyin fazlası gibi, endişenin fazlası da zararlıdır.

Okumaya devam et

Endişe ve Koroner Hastalık için yorumlar kapalı

Filed under Depresyon, Akıl ve Ruh