Image via Wikipedia
2002’de Oslo’da yapılan Uluslararası Kanser Birliği kongresinde bir çalışmamı sözlü olarak sunmaya gitmiştim. Bu kongrede bir başka çalışma oldukça ilgimi çekmişti. Mesleğe yeni başlayan her hekimde olduğu gibi, kanseri tamamen ortadan kaldıracak bir mekanizmanın varlığına inanıyordum. Çalışma, beyin tümörlerinde tiroid az çalışmasının sağkalımı belirgin şekilde arttırdığı hakkında bilgiler içeriyordu; araştırmacılar hatta tiroidi yavaşlatıcı ilaçları bu tür hastalara verelim mi diye de düşünüyorlardı. Bu konuyu heyecanla beni öğrenciliğimden, asistanlığıma, oradan da uzmanlığıma yetiştiren müstesna insan Sayın Prof. Dr. Nil Molinas Mandel’e anlattığımda, konuya çok da itibar etmedi. Sonradan anladım ki, zaman zaman bu tür çalışmalar her zaman çıkmakta, ama gazetelerdeki haberleri gibi solmaktadır.
Ancak, kanser tedavisinde kullanılan kemoterapi, radyoterapi, hedeflenmiş tedaviler, immün tedaviler tiroid bezinde bozukluk yaratabilmektedir. Sıklıkla bu ilaçlar tiroidin çalışmasını engelleyerek (primer) hipotiroidiye neden olabilmektedir. Hastaların %20-50 arasında tiroid bezinin çalışmasında düzensizlik olmaktadır.
Hipotiroidi Neler Yapar?
Ciltte kuruma
Kabızlıkta artış
Üşüme, kolay ısınamama
Kilo vermede zorluk
Parmak basmakla iz bırakmayan ödem-şişme
Kötü hafıza
Adetin fazla olması
Bu tip şikayetler kanser nedeniyle kemoterapi gören hastalarda yan etki olarak görülmektedir.Dolayısıyla şikayetler birbirine karışabileceğinden, bu tip hastaların rutin kan kontrollerinde tiroid testleri de eklenmesi uygun olacaktır.
Hekim arkadaşlara not: Yazının tam metninde, antineoplastik ajanların tiroid üzerine etkileri ve taramanın hangi sıklıkla yapılması gerektiğini gösteren güzel bir tablo mevcut.
Ole-Petter Riksfjord Hamnvik, P. Reed Larsen and Ellen Marqusee. “Thyroid Dysfunction from Antineoplastic Agents”. JNCI J Natl Cancer Inst (2011) 103 (21): 1572-1587.
Uzm. Dr. Burak Uzel 