Plastik Şişelerin Yapıldığı Bisfenol A Kilo Mu Yapıyor?

Water dispenser (Photo credit: Kai Hendry)

Çocukluk çağında obezite oranının kaygı verici şekilde artışı, bu durumun birden fazla etkenin sonucu olduğunu düşündürüyor. Çevresel faktörler arasında da en sık adı geçen “bisphenol-a”dır. Bisphenol A (BPA) 1960’dan beri sert plastik şişe ve metal bazlı yiyecek-içecek kutularında kullanılan endüstriyel kimyasaldır.

Yapılan standartize toksikoloji çalışmaları, insanların düşük dozda BPA’ya maruz kalmalarının sakıncalı olmadığını desteklemektedir. Ancak, yakın zamanda yapılan çalışmalar, belirgin olmayan etkilerin değerlendirlmesini sağlayacak yeni yaklaşımları kullanmışlardır. ABD’de hem Ulusal Sağlık Enstitüsündeki Ulusal Toksikoloji Programı, hem de FDA, BPA’nın fetüs, bebekler ve yaşı küçük çocukların beyin, davranış ve prostat bezlerinde potansiyel etkileri konusunda kaygılarının olduğunu belirtmiştir.

Bugün sizlere paylaşacağım çalışma çocukların idrarında BPA miktarıyla obezite arasındaki ilişkiyi araştırmıştır.

Sonuç

En düşük idrar BPA miktarına sahip olan çocuklar, en az obezite prevelansındadır (%10.3). İdrardaki BPA miktarı arttıkça obezite oranları artmaktadır (%19-22). Bu ilişki beyazlarda belirginken, siyah ve Hispaniklerde bu anlamlı ilişki bulunmamıştır.

BPA içeren Plastik Kaplar ve Su Şişeleri

Plastik kaplarda geri dönüşüm kodları mevuttur. Genel olarak 1, 2, 4, 5 ve 6 geri dönüşüm kodlu kaplarda BPA bulunmamaktadır. Hepsi olamamakla birlikte 3 veya 7 kodlu bazı plastikler BPA ile yapılmış olabilir. Konservelerin döşemesini yapan plastik de BPA’dan yapılmaktadır.

Sizlere önerim, kullandığınız su şişesinin veya damacanın altında yazan geri dönüşüm kodlarını gözden geçirmenizdir.

BPA Kaynağı Sadece Plastik Damacana Mı? Tabi ki Değil!

Aslında daha fazla Bisfenol A (BPA) içeren ve bulaştıran bir kaynak var; o da kağıtlar. Şaşırdınız değil mi? Özellikle kredi kartı kağıtları, yazar kasa fişlerinde, yani ısıyla renklenen kağıtlarda oldukça fazla miktarda BPA var.

Yapılan bir çalışmada termal fişler, ilanlar, dergiler, biletler, zarflar, gazete kağıdı, yiyecek ambalaj kağıdı, karton, uçak boarding kartları, bagaj etiketleri, kartvizit, çocuk bezi, kağıt mendil ve hatta tuvalet kağıdında BPA araştırılmıştır: BPA termal fişlerin %94’ünde bulunmuştur. Diğer kağıt ürünlerinde ise BPA bulunma olasılığı ise %81’dir.En fazla BPA termal fişlerde bulunmuş, ve diğer kağıtlara bulaşmanın da kağıtların geri dönüşümü esnasında bulaşma ile olduğu düşünülmektedir.

Örneğin kredi kartıyla alış veriş yaptınız ve 5 saniye fişi elinizde tuttunuz kabaca1 μg BPA (0.2–6 μg) işaret ve orta parmağınıza transefer oldu, eğer eliniz ıslak veya yağlı ise bu oran 10 kata kadar artmaktadır.

Eğer günde 10 saat kasada çalışıyorsanız günde 71 microg/gün BPA alıyorsunuzdur. Ancak bu miktar günlük tolere edilebilir sınırın 42 kat altındadır.

Leonardo Trasande, et al. “Association Between Urinary Bisphenol A Concentration and Obesity Prevalence in Children and Adolescents”. JAMA. 2012;308(11):1113-1121. doi:10.1001/2012.jama.11461

Liao C, Kannan K.” Widespread Occurrence of Bisphenol A in Paper and Paper Products: Implications for Human Exposure.” Environ Sci Technol. 2011 Sep 23. [Epub ahead of print]

Jenny L. Carwile, et al.”Canned Soup Consumption and Urinary Bisphenol A: A Randomized Crossover Trial”. JAMA 2011;306(20):2218-2220. doi: 10.1001/jama.2011.1721