Ödem

Ödem nedir? Nasıl oluşur?

Ödem, dokuların arasında sıvı birikmesi durumudur. Ödem en sık bacaklarda gözlenmektedir, ancak vücudun başka bölgelerinde de olabilir, örneğin akciğer ödemi, beyin ödeminde olduğu gibi. Ödem bazen de genel olabilir, tüm vücuda yayılabilir. Biz isterseniz bu aralar sık görülen bacak ödeminden bahsedelim

Ödemi oluşturan birkaç neden vardır, eğer nefes darlığı ile birlikte bacaklarınızda ödem olduysa kalp yetersizliğinden şüphelenebiliriz. Bu arada bazı ilaçların (özellikle kalsiyum kanal blokeri tansiyon düşürücü ilaçlar) da yan etki olarak bacaklarda ödem yaptığını akılda tutmakta fayda olur. Bunun dışında böbrek problemleri de ödeme neden olabilir.

Haşaratın en sevdiği bölgeler yine bildiğiniz üzere bacaklardır, böcek ısırmalarında da ısırılan yerin etrafında ödem oluşmaktadır.

Eğer tek taraflı bacak şişmeniz varsa, bunu önemsemenizi öneririm, çünkü bacak (toplar)damarlarında oluşan tıkanıklıklar da bacakta ödem oluşturur. Bunun tehlikesi bu pıhtının kopup, akciğere gitmesi durumudur ki buna da pulmoner emboli diyoruz.

Bazen cilt enfeksiyonları da ödem yapabilmektedir, o yüzden ayak hijyeninize dikkat etmenizi öneririm; bu duruma selülit deriz. Bu selülit kozmetik değil, cildin enfeksiyonu durumudur. Bazı çeşit ayak, cilt mantarları da ciltte, veya damarlarda enfeksiyon yapabilir. Bu durum da bacakları şişirebilir.

Gebelerde ise bacaklardaki kanın kalbe geri dönmesinde bebeğin karın içindeki basısı ve yine gebelikle ilişkili vücutta sıvı artmasına bağlı ödem oluşmaktadır. Gebelerin tuz kullanımı konusunda dikkatli olması gerekir, tuzlu bir patlamış mısır, bacakları şişirebilir.

Varisler, yani bacaklardaki toplardamardaki genişlemeler de ödeme nede olabilmektedir.

Bir de yaz aylarında damarlar genişlemektedir, biraz fazla ayakta hareketsiz kaldığınızda bacaklarınızda hafif ödemlenme olabilir.

Nasıl tedavi edilir?

Ödem neye bağlıysa onu tedavi etmek gerekir, örneğin kalp yetersizliği varsa öncelikle bu hastalığın tedavisi uygundur. Eğer ilaca bağlıysa, ilaç değiştirilir, tıkanıklığa bağlı ise kan sulandırıcı ilaçlar veririz. Eğer sıcaklara bağlı şişme varsa, ayaklarımızı yukarıda tutmak, uzun süre sabit ayakta kalmaktan kaçınmak yeterli olacaktır.

Ödemden korunma yöntemleri nelerdir?

Bacaklardaki ödemden korunmak için özellikle ayak hijyenimize dikkat etmemiz gerekir. Uzun süre ayakta kalmak ödemi arttırabilir, toplardamarlardaki kanın kalbe geri dönüşünü sağlamak için hareket halinde olmamız gerekir. Uzun yolculuk yapıyorsak, mutlaka aralarda mola verir yürümemiz gerekir.

Ne gibi rahatsızlıklara yol açabilir?

Aşırı ödem kan dolaşımını bozabildiği gibi, uzun süren ödemlerde ciltte incelme, renk değişikliğine neden olabilmektedir. Ayrıca altta yatan hastalık durumun ciddiyetini belirlemektedir, örneğin damar tıkanması varsa tedavi acil olarak başlamalıdır.

Yaz aylarında artış göstermesinin sebebi nedir?

Yaz aylarında daha önce bahsettiğim gibi damarlarda genişleme olmaktadır, bu da damarın geçirgenliğini arttırıp ödemin daha kolay oluşmasını sağlamaktadır.

Ödem atmaya yardımcı olacak yiyecekler nelerdir? 

Eğer başkaca bir hastalığınız yok ve sadece sıcaklara bağlı ödeminiz varsa ayaklarınızı yukarıda tutmanız yeterli olur. Ancak kalp yetersizliği gibi bir durum varsa idrar sökücü ilaç kullanmak gerekir. Bu noktada ödemin nereden kaynaklı olduğunu bulmak ve buna uygun tedavi vermek gerekir. Bazı bitkilerin idrar sökücü özelliklerinin olduğu bilmekteyiz, ancak standardize edilemediği için tıbbi tedavi olarak maalesef kullanmıyoruz.