CPR eğitimi(Photo credit: Wikipedia)
Hastaneye geldiğiniz zaman bir grup doktor, hemşire ve yardımcı sağlık personelinin hızla bir odaya girdiğini görmüşsünüzdür. Peki, bu hayatı tehdit eden acil durum bir yakınınızın başına gelmişse, odada kalıp olan biteni izlemek mi isterdiniz, yoksa dışarıda beklemek mi?
CPR, kardiyopulmoner resusitasyon kelimlerinin kısaltmasıdır ve ilkyardımın ilk 3 elementi olan havayolunun açıklığının sağlanması, solunumun ve dolaşımın devamının tıbbi olarak sağlanmasını tarif etmektedir. Yaşamın devamlılığın sağlanması için bu bağlamda çeşitli invazif işler de yapmamız gerekebilir: örneğin havayolunun sağlanması için soluk borusuna tüp takılması, kalpte ciddi ritm problemi varsa elektroşok uygulamak gibi. Bu tip invazif işlemlere bizler son derece alışık olsak da, hasta yakınlarının psikolojik olarak ne kadar etkileneceği, sürece müdahale edip etmeyecekleri araştırılmamıştır.
Kardiyak arrest (kalbin kan pompalamaması durumu) ile gelen ve CPR uygulanan hastaların 570 yakınına randomize olarak ya CP’ı izleme şansı verilmiş, ya da standart prosedür izlenmiştir.
Uygulama kolundaki 266 hasta yakınının %79’u CPR’a şahit olurken, kontrol grubundaki 304 hasta yakınının %43’ü şahit olmuştur.
Travma sonrası stress bozukluk geçiren (PTSD: post travmatik stres bozukluğu) hasta yakını kontrol grubunda anlamlı olarak yüksek bulunmuştur (ayarlanmış odd oranı, 1.7; %95güven aralığı [CI], 1.2 – 2.5; P=0.004). CPR’a şahit olamayan hasta yakınlarında anksiete (huzursuzluk) ve depresyon semptomları daha sık gözlenmiştir.
Hasta yakınları eşliğinde yapılan CPR, resusitasyonun özelliklerini, hastanın sağkalımını, tıbbi ekipteki duygusal stresi değiştirmediği gibi medikolegal davalara da sebep olmamıştır.
Bu çalışma Fransa’da yapılmıştır, acaba Türkiye’de yapılsaydı ne olurdu?
Patricia Jabre, et al. “Family Presence during Cardiopulmonary Resuscitation”. N Engl J Med 2013; 368:1008-1018.
Uzm. Dr. Burak Uzel 