Barsak hastalıklarından, karın ağrısı ve ishalle giden iltihaplı barsak hastalığının sıklığı çocuk ve erişkinlerde artmaktadır. İnflamatuar (ilithaplı) barsak hastalığının iki ana şekli vardır: Crohn hastalığı ve ülseratif kolit.
Ne Zaman Şüphelenmek Gerekir?
4 haftayı geçen veya 6 ayda ikiden fazla tekrar eden karın ağrısı ve ishal varsa, bu hastalıkları akla getirmek gereklidir. Ayrıca makattan kanama, kilo kaybı veya kansızlık varsa bu hastalıkların olma olasılığı artmaktadır.
Şüphe olduğu zaman, tanı koymak amacıyla endoskopik (endo: iç, skopi: bakma) incelemeler gerekmektedir. Ancak şüpheli vakaların büyük çoğunluğunda endoskopide bir anormallik bulunamamaktadır. Düşük riskteki hastaların tesbiti ile endoskopik inceleme ihtiyacının azalacağı düşünülmektedir .
Calprotectin iltihab hücrelerinde bulunan bir proteindir. Bu protein, dışkı örneklerinde 7 güne kadar oda sıcaklığında stabil kalabilmekte, ve 5 gram örnek yeterli olmaktadır. 2000 yılından beri bu test kullanılmaktadır.
Bugünkü çalışmamız, yapılan 13 çalışmanın metaanalizi. Bu çalışmalarda calprotectin’in sensivitesi ve spesifitesi (yani test + hastalık var, test – hastalık yok diyebilme oranı) %93 olarak bulunmuştur. Calprotectin ile endoskopi ihtiyacı %67 azalmıştır, ancak erişkinlerde yanlış negatiflik hastaların %6’sında tanı koymayı geciktirmiştir.
Sonuç olarak inflamatuar barsak hastalığı taramasında, endoskopi öncesinde calprotectin faydalı bir testtir.
Patrick F van Rheenen, Els Van de Vijver, Vaclav Fidler “Faecal calprotectin for screening of patients with suspected inflammatory bowel disease: diagnostic meta-analysis”. BMJ 2010;341:c3369
Uzm. Dr. Burak Uzel 