Normalde ilaçların marka isimleri bilimsel yazılarda kullanılmaz, ama bu durumun istisnai örnekleri de yok değil. 2400 yıldır kullanılan ve söğüt ağacından elde edilen asetil salisilik asit, namı diğer aspirin bu ilaçlardan birisidir. Dünyada en fazla kullanılan ilaçlardan bir tanesi olan aspirin yılda 44bin ton üretildiği tahmin edilmektedir.
Her derde deva olmasa da ağrı kesici, ateş düşürücü özelliği bir dönem çok kullanılmış, ancak son dönemlerde trombositler üzerindeki etkisi nedeniyle günlük lisana KÖR-ASPİRİN, KAN CIVITICISI olarak aksetmiş, damarlarda trombositlerin küme yapıp, damarı tıkamasına engel olması nedeniyle de yaygın kullanılan bir ilaçtır. Aynı zamanda kalın barsak kanseri riskini de azalttığı bilinmektedir.
Bu yazı vesilesiyle, aspirinle ilgili bilgilerimi tazelerken daha önce hiç bilmediğim bir uyarıyı da paylaşayım: aspirini yavaş yıktığı için aspirin kedilerde toksikmiş ve kullanılmamalıymış. Yani, minnoşunuzu kalp damar hastalıklarından koruyayım diye mamasına aspirin koyarsanız, minnoşunuz hızlı bir şekilde ebediyete intikal edebilir, aman dikkat.
Bugün sizlerle paylaşacağım çalışma, bu konuda yapılan çalışmaların bireysel hasta verileri kullanılarak yapılmış ve düşük doz aspirin (≤100 mg), yüksek doz aspirin (300–325 mg veya ≥500 mg) karşılaştırılması kilo ve boya göre yapılmış. Primer korumada 10 çalışma uygun bulunmuş ve 117,279 hastanın verileri değerlendirilmiş.
Sonuçlar
70kg altındaysanız ve kalp damar hastalıklarını önlemek için kullanılması gereken aspirin dozunuz : 75-100mg
70kg üstündeyseniz ve kalp damar hastalıklarını önlemek için kullanılması gereken aspirin dozunuz : 325mg olması daha uygun
Benzer etki kalın barsak kanseri riskinin azaltılmasında da gözlenmiştir.
Ancak aspirin kullanmak istiyorsanız mutlaka hekiminize başvurun.
Peter M Rothwell, et al. “Effects of aspirin on risks of vascular events and cancer according to bodyweight and dose: analysis of individual patient data from randomised trials”. Lancet 2018; 392: 387–99
Uzm. Dr. Burak Uzel 