Çinko Eksikliği

Çinko içeren yiyecekler(Photo credit: Wikipedia)

Her ne kadar çinkonun mikroorganizmaların, bitkilerin ve hayvanların gelişimi açısında gerekli olduğu bilinse de, 1961 yılına kadar insanlarda çinko eksikliğinin oluşabileceği düşünülmememiştir. Şimdilerde ise çinkonun besinsel alımının yetersizliğinin sık olduğu ve getirdiği hastalıkların da ciddi olabileceği bilinmektedir.

Benim çinko eksikliği ile karşılaşmam da, Alzheimer’ı olan bir hastamın cildinde çıkan sedefi andırır oluşumların Dermatoloji Uzmanımız Sayın Dr. Seher Küçükoğlu tarafından çinko eksikliğine bağlı olduğu tanısı konulmasıyla başladı. Hastamızdaki cilt lezyonları, çinko tedavisine başlamasıyla da tamamen kayboldu.

Dünyada milyonlarca insanda çinkodan zengin yiyeceklere (hayvansal gıda, midye) erişiminin az olması nedeniyle veya çinkoyu azaltıcı maddelerin fazlalığı (fitatlar) çinko eksikliği olduğu düşünülmektedir. İshal gibi hastalıklarda da artmış kaçak nedeniyle çinko eksikliği olabileceği düşünülmektedir (Gibson 1994; WHO 1996).

Hafif Çinko Eksikliği

Çocuklarda büyüne/gelişme geriliği

Tad duyusunda azalma (hipogeusi)

Bağışıklık sisteminde azalma (gelişmemiş ülkelerde çocuklarda zatüreye yatkınlığı arttırmakta)

İştah Kaybı

Kronik Çinko Eksikliği

Cücelik, hipogonadizm

İshal

Saç dökülmesi

Kaslarda zaafiyet

Depresyon

Huzursuzluk

Kollarda, bacaklarda, yüzde ve makat bölgesinde döküntü

Saç dökülmesi

Çinko eksikliğinin tanısında kan çinko düzeyine bakılmaktadır (aynı zamanda alkalen fosfataza da bakmak faydalıdır, çünkü çinko eksikliğinde ALP değerleri azalmakta, kan çinko düzeyleri normal kalabilmektedir).

Çinko eksikliğinin tedavisinde ağızdan çinko içeren ilaçlar kullanılmaktadır, ancak burun spreyi şeklinde çinko içeren ilaçlarla ilgili birçok anosmi (koku duyusunun kaybı) vakası bildirildiği akılda tutulmalıdır, dolayısıyla çinkoyu burun spreyi şeklinde uygulamamakta fayda vardır.

Kendinizde çinko eksikliğinden şüpheleniyorsanız, mutlaka doktorunuza danışın; çinko fazlalığının da hastalık yapacağını unutmayın.

http://ods.od.nih.gov/FactSheets/Zinc.asp